Leukste Stoomtram Avontuur van Nederland

In het hart van Hoorn vind je de Museum Stoomtram Hoorn-Medemblik. Hier in dit Museum en in één van de Stoomtrams die van Hoorn naar Wognum-Nibbixwoud op en neer reed beleefden wij ons avontuur. Een ware tijdreis naar het lang vergeten openbaar vervoer van lang geleden. We dompelden ons onder in de historie van de Stoomlocomotief. Nim ging in gesprek met iedereen die op en rond de Stoomtram werkte. Niet alleen omdat het nodig was voor de speurtocht, maar ook omdat hij maar wat graag wilde weten hoe alles werkte. Ga je met ons mee op reis?

Maar goed naar het verhaal dus. De Stoomtram lijn bevindt zich aangrenzend aan het Hoorn Centraal Station met alle moderne treinen. Vanaf de loopbrug over het spoor heen maak ik alvast een foto van de Stoomlocomotief met de tramrijtuigen die al klaar staat. Op de foto lijkt het net of je naar een miniatuur kijkt, maar het is toch echt een levensgrote trein.

In het museum duiken we eerst in de geschiedenis van de stoomtram. En als onderdeel van de speurtocht moest Nim raden in welk jaar de eerste stoomtram in Nederland reed. Terwijl ik rondkeek en foto’s maakte leidde een gids Nim rond en vertelde hem alles wat hij wist over de stoomtram. Maar nu we dit allemaal weten willen we de echte stoomtram toch wel eens zien.

Terug in de tijd

Als we het stationsgebouw uitlopen is het net of we in een andere tijd zijn beland. Het station, het seinhuis, de borden beplanting, de slagbomen, de klok. Alles zegt me dat ik niet op een groot modern station anno 2024 ben. En dan staat achter al dat ook nog eens een slinger aan glimmende houten rijtuigen. Het is dat je grote gele treinen daar dan weer achter kan zien die je eraan herinneren hoe de tijden zijn veranderd. Vooruitgang en modernisering hebben zo hun voordelen. Maar om te zien had ik toch liever bij het oude gebleven.

Voor de speurtocht zijn er nog diverse dingen die we hier moeten doen. Eén daarvan is naar het seinhuis, alleen daar lopen net mensen naar binnen. Dus die bewaren we voor later. We hoopten nog even met treintjes te kunnen spelen, maar helaas was die nu niet geopend.

Dan gaan we maar een kijkje in de werkplaats, want daar restaureren ze zelf de locomotieven en rijtuigen. Voor de deur staat een kleine hijskraan locomotief, maar die loopt niet op stoom. Soms is een beetje dieselpower net even een stukje praktischer.

In de werkplaats staat een collectie van prachtige locomotieven. Een heel kleintje die me doet denken aan Toby van Thomas en zijn vrienden. Maar dan zou het wellicht zijn Opa zijn die nog op stoom reed. Er staan ook een grote locomotief met rijtuigen die eruit zien alsof ze nieuw zijn. Via een spelletje leren we een beetje wat er nodig is om die te (her)bouwen. In de 2e hal staan nog meer locomotieven en rijtuigen. Wauw wat een prachtige collectie en dan is dit nog maar een deel ervan. Het is wel te zien dat er heel veel tijd en zorg gestoken wordt in het opknappen van deze stukjes geschiedenis.

Een ritje met de stoomtram

De tram heeft ondertussen zo te zien van kant gewisseld. Want ineens staat ie aan de andere kant en koppelen ze de rijtuigen weer aan. Maar wat staat daar op het rijtuig? Stoomtram Breskens – Maldegaem? Ik zou toch zweren dat we nu aan bijna de andere kant van het land staan, op het punt om naar Wognum-Nibbixwoud te reizen. Maar wat blijkt nou, de rijtuigen zijn een hele mix van verschillende rijtuigen uit het hele land.

Tijd om aan boord te gaan. We zijn speciale gasten dus wij gaan gewoon lekker in de 1e kas zitten. Dat betekent zitten op een kussentje en niet op hout. Maar we zijn niet de enige die 1e klas rijden. Een dokter (of kwakzalver?), de Burgemeester en een zakelijk uitziend iemand nemen bij ons plaats. Het zijn vrijwilligers van het museum die kostuum uit de tijd ook lekker mee reizen. Onderweg kletsen we wat en zitten ze lekker in hun rol. Ook de conducteur zit heerlijk in zijn rol en geeft de burgemeester een boete omdat hij geen geldig kaartje heeft. Super leuk hoe de vrijwilligers samen er een echte volledige ervaring van maken.

Als onderdeel van de speurtocht moest Nim zelf een gaatje in zijn kaartje knippen. Alleen dan kreeg ik hij antwoord op de volgende opdracht van de speurtocht.

De conducteur weet ontzettend veel te vertellen over de stoomtram. Maar ook de burgemeester weet me iets nieuws te leren. Namelijk waarom op veel plekken gekozen was voor een tram op een lange rit, i.p.v. een trein. Namelijk omdat een tram veel minder regels had dan een trein en makkelijker aan te leggen was. De rails hoefde niet gelast te worden, dus je hebt nog echt een kedengkedeng. Bochten konden veel scherper en er waren minder veiligheid eisen omdat een Tram veel langzamer gaat. En de rails is lager dus kost het ook nog eens veel minder staal.

Als we station Zwaag passeren krijgen we te horen dat die alleen nog gebruikt wordt om een deel van hun collectie op te slaan. En die wisselen ze af en toe om met wat er nu rijdt op de lijn.

Verkleedpartijtje op station Wognum-Nibbixwoud

Bij station Wognum-Nibbixwoud stopt de trein, want dit is onze eind halte. Althans voor 20 minuten en dan mogen we gewoon weer mee terug naar Hoorn. Maar wel even tijd om in alle rust de trein te bewonderen, want alleen wij, een stel en een klein groepje chinezen zijn vandaag aan boord. Maar de locomotief staat niet lang stil, want die moet natuurlijk weer naar de andere kant.

Maar voordat we een kijkje kunnen nemen in de locomotief die nu aan de voorkant staat, worden we door een vrouw opgehaald. Ze wilt ons (en alle anderen) heel graag in het station aankleden als echte reizigers uit die tijd zodat we een foto kunnen maken. Maar onze eerste foto is eigenlijk verkeerd. Want wist je dat je in die tijd helemaal niet mocht lachen op foto’s? Dus als echte reizigers uit die tijd kijken we dood serieus en turen we in de verte of onze tram er al aan komt. Oh en je raad het misschien al, maar ook deze aardige vrouw was helemaal in stijl.

Een kijkje in de locomotief

Dan kunnen we nu eindelijk een kijkje nemen bij de Machinist. Een jongeman, die volgens mij de machinist is, legt Nim uit wat er allemaal daar in de cabine gebeurt. Maar ook hoe dat allemaal ervoor zorgt dat de trein kan rijden. En daar krijgt hij natuurlijk weer het volgende puzzelstukje van de speurtocht.

De conducteur laat ons ook nog een rijtuig zien, namelijk die van de post. Vroeger werd de post vervoerd met de tram en kon je direct in een brievenbus je brief in de tram achter laten. Tijdens de rit werd dan de post gesorteerd zodat deze op het juiste station kon worden afgeleverd.

Ook hier op het station is alles helemaal in stijl. Het is wat kleiner dan hoorn dus er is geen apart seinhuis maar alle bediening vindt plaats in het station. En terwijl wij een beetje rond neuzen zoeken alle vrijwillige figuranten, die deze rit onvergetelijk maken, met elkaar te praten bij het station.

Terug naar Hoorn

Nu de trein nog leeg is maken we van de gelegenheid gebruik om wat stukjes te filmen. Voor de terugreis willen we toch eens 2e klas proberen. Dan zitten we misschien wel op houten bankjes maar die coupe is wel veel groter. En met die hoeveelheid glas heb je een veel mooier zicht naar buiten. We zagen nog wel een restauratiewagon staat met ijsjes, maar dat komt een andere keer. Als alle figuranten ook weer zijn ingestapt beginnen we aan de reis terug naar Hoorn.

Als we weer rijden komt de burgemeester Nim nog even opzoeken. De burgemeester houdt wel van grapjes en leert Nim grappige groeten die mensen vroeger zogenaamd maken. Maar ook dat het heel moeilijk is om je linker vinger aan de rechterkant te bewegen als je je handen hebt omgedraaid.

Daarna genieten we van een heerlijke ritje met een mooie zicht naar buiten. Ik had de rit vol gestuiter en herrie verwacht, maar dat viel mee. Je schud wat door elkaar en je voelt wel dat er geen luchtbanden onder zitten. Maar zelfs op de houtenbankjes kon je gewoon relax reizen. Of dat ook zo zou zijn als de coupé stamp vol zit zoals de treinen van tegenwoordig weet ik niet.

Eenmaal terug in Hoorn staat ons nog één laatste ding te doen. Kijken in het Seinhuis. En nu de trams hun laatste rit hebben gehad is er een hoop te regelen. Met grote hendels worden de slagbomen en wissels rond het seinhuis op afstand bediend. Eén wissel aan de andere kant moet met de hand. Zo kan de locomotief naar de werkplaats rangeren en de rangeertrein de rijtuigen naar de loods. Zo is alles weer netjes opgeborgen en doen ze alles morgen weer opnieuw.

Super leuk om dit zo een keer gezien en meegemaakt te hebben. Een ritje met de Stoomtram alleen is al leuk, maar met de vrijwilligers erbij wordt het een bijzondere ervaring.

Nu is het Stoomtram Avontuur alleen in het weekend te beleven. Maar in de herfstvakantie straks kan je elke dag op avontuur. Met je Museumkaart kost het je maar € 2,- en als je lid bent van de Vriendenloterij zelfs helemaal niets. Maar kijk vooral voor alle tickets en prijzen op de website van de Museum Stoomtram. Wil je liever wat bewegend beeld? kijk dan hier naar de mooie reel die we maakten.